در این مقاله دقیقاً به همین نیاز پاسخ می‌دهیم: چطور باید از زنگ زدگی ابزارآلات پیشگیری کرد؟
اگر زنگ زد، چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
با ما همراه باشید تا همه این نکات کاربردی را دقیق یاد بگیرید و ابزارهایتان را مثل روز اول سالم نگه دارید
نگهداری صحیح ابزارآلات برای پیشگیری از زنگ زدگی
در ادامه، روش‌های ساده اما مؤثری را معرفی می‌کنیم که به کمک آن‌ها می‌توانید از ابزارهای خود بهتر نگهداری کنید، جلوی خوردگی و زنگ زدگی را بگیرید و همیشه آن‌ها را در وضعیت آماده به کار نگه دارید.
1. محیط باید خشک و مناسب باشد
برای پیشگیری از زنگ زدگی، اولین قدم انتخاب یک محیط نگهداری مناسب است. ابزارآلات فلزی در صورتی که در معرض رطوبت یا بخار آب قرار بگیرند، به سرعت زنگ می‌زنند.
- ابزار را بعد از استفاده در جعبه ابزار یا کیف مخصوص نگهداری کنید. این جعبه‌ها باید خشک، تمیز و بدون رطوبت باشند. از نگهداری ابزار در فضای آزاد یا روی زمین خودداری کنید.
- قرار دادن چند عدد سیلیکاژل، پد ضد زنگ (VCI pads) یا حتی بسته‌های نم گیر خانگی در داخل جعبه یا کشو ابزار، رطوبت محیط را جذب کرده و از زنگ زدگی جلوگیری می‌کند.
- ابزار را در محیطی با تهویه خوب و دور از نوسانات شدید دما نگه دارید. مثلاً انباری که سقف چکه می‌کند یا گاراژی که کف آن همیشه نم دارد، گزینه مناسبی نیست.
2. تمیزکاری منظم
یکی از عوامل اصلی زنگ زدگی، باقی ماندن رطوبت، خاک، چربی یا مواد شیمیایی روی سطح ابزار است. با یک برنامه تمیزکاری ساده بعد از هر استفاده می‌توانید از این مشکل جلوگیری کنید.
- پس از اتمام کار، ابزار را با یک پارچه خشک، برس نرم یا دستمال میکروفایبر پاک کنید. وجود گرد و غبار و خاک می‌تواند رطوبت را جذب کرده و شرایط زنگ زدگی را فراهم کند.
- اگر ابزار در تماس با آب یا رطوبت قرار گرفته، آن را کامل خشک کنید. حتی قطرات کوچک می‌توانند نقطه شروع زنگ باشند.
- چربی‌های باقی مانده از پوست دست یا محیط‌های کاری می‌توانند لایه‌ای ایجاد کنند که رطوبت را نگه دارد. برای پاکسازی آن می‌توانید از پارچه آغشته به الکل یا اسپری‌های مخصوص استفاده کنید.
3. روغن کاری و پوشش محافظ
پوشش دادن سطح ابزار با یک لایه محافظ، یکی از مؤثرترین روش‌های جلوگیری از زنگ زدگی در ابزارهای فلزی است.
- یک لایه نازک از این روغن‌ها با پارچه روی سطح فلز کشیده شود. این روغن‌ها از تماس مستقیم هوا و رطوبت با فلز جلوگیری می‌کنند.
- در بعضی موارد می‌توان از موم صنعتی یا واکس مخصوص ابزار استفاده کرد که پس از خشک شدن یک لایه نازک و محافظ ایجاد می‌کند.
- اسپری‌هایی مثل WD-40 یا اسپری‌های ایرانی مشابه، ترکیبی از روان کننده و محافظ زنگ هستند. کافیست پس از تمیزکاری، لایه‌ای از آن را روی سطح ابزار بپاشید و با دستمال پخش کنید.
4. بسته‌بندی و نظم دهی
نحوه چیدمان و قرارگیری ابزار نیز می‌تواند از زنگ زدگی جلوگیری کند یا آن را تشدید کند. تماس ابزارها با هم یا نگهداری آن‌ها در مکان‌های شلوغ و کثیف، احتمال خراش و رطوبت گیری را افزایش می‌دهد.
- نصب ابزار با گیره یا قلاب روی دیوار، هم نظم بهتری ایجاد می‌کند، هم از تماس ابزارها با هم جلوگیری می‌شود.
- کشوهایی با جدا کننده، فوم یا پلاستیک نرم از برخورد و خراش ابزارها جلوگیری می‌کنند. همچنین پیدا کردن ابزار خاص را ساده‌تر می‌کنند.
- هر چقدر ابزارها مرتب‌تر و جدا از هم قرار گیرند، احتمال ایجاد خراش یا باقی ماندن رطوبت بین آن‌ها کاهش می‌یابد.
بررسی و تعمیر منظم
هیچ روشی ۱۰۰٪ نیست. بنابراین بازبینی دوره‌ای ابزارآلات یک بخش مهم از نگهداری محسوب می‌شود.
- هر چند وقت یکبار ابزارها را از جای خود خارج کنید، بررسی کنید آیا نشانه‌ای از زنگ، خراش یا آسیب وجود دارد یا نه.
- اگر نقاط کوچکی از زنگ ایجاد شده، با سنباده نرم یا برس سیمی می‌توان آن را حذف کرد. سپس با روغن یا اسپری محافظ، آن قسمت را پوشش دهید.
- قبل از بسته‌بندی مجدد یا قرار دادن در جعبه ابزار، مطمئن شوید که سطح ابزار کاملاً خشک است.
روش‌های حذف زنگ زدگی ابزارآلات
اگر بخشی از ابزارآلات شما دچار زنگ زدگی شده، جای نگرانی نیست. با چند روش ساده می‌توانید زنگ را پاک کرده و ظاهر و عملکرد ابزار را به حالت اولیه بازگردانید.
-
تمیزکاری اولیه
ابتدا ابزار را با آب گرم و کمی شوینده بشویید تا چربی‌ها، گرد و غبار و لایه‌های سطحی زنگ پاک شوند. سپس آن را با دستمال خشک کرده و اجازه دهید کاملاً خشک شود. باقی ماندن رطوبت، عامل تشدید زنگ زدگی خواهد بود.
-
ساییدن زنگ
- برای سطوح صاف، از سنباده نرم استفاده کنید.
- در صورت وجود زنگ ضخیم، سیم ظرف‌شویی یا برس سیمی گزینه مناسبی است.
- پس از پاکسازی، می‌توانید از پولیش مخصوص فلزات استفاده کنید تا سطح ابزار صاف و براق شود.
-
-
روش‌های خانگی
-
سرکه و نمک: ابزار را در ظرفی حاوی سرکه سفید قرار دهید. سپس مقداری نمک روی آن بپاشید و اجازه دهید چند ساعت بماند. پس از آن، با برس فلزی یا سیم ظرف‌شویی، زنگ را به‌آرامی پاک کنید.
جوش شیرین و آبلیمو: خمیری از جوش شیرین و آبلیمو تهیه کنید و روی نواحی زنگ زده بمالید. بعد از ۱ تا ۲ ساعت، سطح را بسایید و با آب بشویید.
-
روش‌های شیمیایی و صنعتی
اسید اگزالیک: برای زنگ زدگی های شدید استفاده می‌شود. هنگام استفاده حتماً از دستکش، عینک ایمنی و ماسک استفاده کنید و کار را در فضای باز انجام دهید.
سندبلاست یا گالوانیزه مجدد: این روش‌ها بیشتر برای ابزارهای صنعتی یا مواردی کاربرد دارند که نیاز به بازسازی کامل و تخصصی دارند.
برای مطالعه ی بیشتر توصیه میکنم حتما به پالت پلاستیکی یا فلزی؟ کدام گزینه بهتر است؟ سر بزنید.
جمع‌بندی
برای اینکه ابزارهای شما زنگ نزند و همیشه آماده به کار باشند، می‌توانید از محصولات مقاوم و با کیفیت پلاستون ایران مانند جعبه ابزار پلاستیکی، پالت کشویی و قفسه‌های مخصوص استفاده کنید. این محصولات به شما کمک می‌کنند ابزارها را منظم، خشک و محافظت شده نگه دارید و هزینه‌های تعمیر یا تعویض را کاهش دهید.
سؤالات متداول درباره نگهداری ابزارآلات در برابر زنگ زدگی
زنگ زدگی زمانی رخ می‌دهد که فلز با رطوبت و اکسیژن واکنش نشان دهد. ذرات گرد و غبار می‌توانند رطوبت را جذب کرده و باعث تسریع این فرایند شوند.
برای پیشگیری از زنگ زدگی، ابزارها را در محیط‌های خشک نگهداری کنید، پس از هر استفاده آن‌ها را تمیز و خشک نمایید، از روغن کاری و پوشش‌های محافظ استفاده کنید و در صورت امکان از بسته‌های رطوبت گیر مانند سیلیکاژل بهره ببرید.
برای از بین بردن زنگ زدگی، می‌توانید از روش‌های خانگی مانند استفاده از سرکه یا جوش شیرین و آبلیمو استفاده کنید. همچنین، برای زنگ زدگی های شدیدتر، می‌توان از روش‌های شیمیایی مانند اسید اگزالیک استفاده کرد .
بله، استیل ضد زنگ در صورتی که حاوی کروم کافی نباشد یا در شرایط خاصی مانند محیط‌های دریایی با نمک قرار گیرد، ممکن است دچار زنگ زدگی شود .
برای محافظت از ابزارآلات، می‌توان از روغن موتور، روغن بزرک یا موم استفاده کرد. این مواد لایه‌ای محافظ بر روی سطح ابزار ایجاد می‌کنند و از زنگ زدگی آن‌ها جلوگیری می‌کنند .